یکی از شایع ترین انواع تشنج در کودکان تشنج ناشی از تب است. مغز کودکان در فاصله بین ۳ ماهگی تا ۵ سالگی به این دلیل که برای تحمل گرما هنوز آمادگی ندارد در اثر تب یا گرمای بسیار زیاد دچار اختلال در تخلیه بارهای الکتریکی شده و کودک تشنج می کند. تشنجات ناشی از […]
یکی از شایع ترین انواع تشنج در کودکان تشنج ناشی از تب است. مغز کودکان در فاصله بین ۳ ماهگی تا ۵ سالگی به این دلیل که برای تحمل گرما هنوز آمادگی ندارد در اثر تب یا گرمای بسیار زیاد دچار اختلال در تخلیه بارهای الکتریکی شده و کودک تشنج می کند. تشنجات ناشی از تب به طور معمول در پسرها بیشتر از دخترها اتفاق می افتد. در تمام بچه های سالم احتمال وقوع این تشنج وجود دارد اما کودکانی که دچار اختلال رشد یا ضایعه سیستم عصبی هستند برای تشنج ناشی از تب استعداد بیشتری دارند.
تشنج در چه حالتی خطرناک است؟
آزمایشات نشان داده اند که تشنج ناشی از تب اگر کمتر از ۱۵ دقیقه به طول بیانجامد منجر به هیچ ضایعه مغزی نمی شود. ولی اگر زمان تشنج از ۳۰ دقیقه بیشتر باشد و یا در ۲۴ ساعت چند تشنج پیاپی صورت گیرد در آن صورت احتمال اختلال در متابولیسم مغز وجود دارد.
علائم تشنج ناشی از تب
معمولا کودکی که دچار تشنج ناشی از تب می شود همه جای بدنش شروع به لرزیدن می کند و از هوش می رود. در بعضی مواقع، عضلات قسمتی از بدن سفت (منقبض) می شوند.
کودکی که تب و تشنج دارد، ممکن است:
تب بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد داشته باشد.
هوشیاری خود را از دست داده باشد.
دست ها و پاهایش را بصورت تصادفی و ناخواسته تکان دهد.
تب و تشنج در کودکان
علل بروز تب و تشنج در کودکان
معمولاً، درجه حرارت بالاتر از دمای معمولی بدن باعث تب و تشنج می شود. حتی تب ضعیف نیز می تواند باعث تشنج ناشی از شود.
تب و تشنج بر اثر عفونت
تب هایی که باعث ایجاد تشنج می شوند بیشتر در اثر عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی) ایجاد می شوند تا عفونت های باکتریایی. بیماری آنفولانزا و روزئولا از جمله عفونت هایی هستند که با تب شدید همراه هستند. بیشترین موارد تشنج ناشی از تب هم در مورد این بیماری ها گزارش شده است.
احتمال بروز تب و تشنج بعد از واکسیناسیون
احتمال بروز تب و تشنج در کودکان بعد از انجام برخی از واکسن ها افزایش می یابد. این موارد شامل واکسن های دیفتری، کزاز و سیاه سرفه یا سرخک و سرخچه (واکسن های سه گانه یا پنج گانه) است. کودک بعد از تزریق این نوع واکسن ها دچار تب خفیفی می شود که در بعضی موارد منجر به تشنج می شود. توجه داشته باشید که عامل ایجاد تشنج تب است نه خود واکسن.
عوامل موثر در افزایش احتمال تشنج
عواملی که خطر ایجاد تشنج ناشی از را افزایش می دهند عبارتند از:
سن پایین: بیشترین موارد تب و تشنج در کودکان بین ۶ ماه تا ۵ سال اتفاق می افتد و کودکان ۱۲ تا ۱۸ ماهه بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
سابقه خانوادگی: برخی از کودکان تمایل به تب و تشنج را از خانواده شان به ارث می برند. علاوه بر این، بعضی از محققان بر این باورند که ارتباط معنا داری بین تب و تشنج و برخی از ژن ها وجود دارد.
تب و تشنج در کودکان
عوارض تب و تشنج
در اکثر موارد، تشنج ناشی از تب عوارض ماندگاری ندارد. تب و تشنج ساده باعث صدمه مغزی، ناتوانی ذهنی یا ناتوانی در یادگیری نمی شود. همچنین، بروز تشنج بدین معنا نیست که کودک شما دارای یک اختلال جدی تر است.
تب و تشنج در کودکان را با بیماری صرع اشتباه نگیرید. صرع یک نوع بیماری عصبی است که با تشنج های مکرر و بدون دلیل مشخص که ناشی از سیگنال های الکتریکی غیر طبیعی مغز است، همراه است.
عوامل موثر بر تکرار تب و تشنج
شایعترین عارضه تب و تشنج در کودکان خطر تکرار آن است. موارد زیر خطر تکرار تشنج ناشی از تب را افزایش می دهند:
اگر اولین تشنج فرزند شما ناشی از تب پایین بوده است.
اگر فاصله بین بروز تب و شروع تشنج کوتاه باشد.
اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده سابقه تب و تشنج داشته است.
اگر سن فرزند شما از هنگام بروز اولین تشنج از ۱۸ ماه کمتر بوده است.
برای جلوگیری از تشنج در کودکان چه کار کنیم؟
به طور معمول اولین تشنج هیچ وقت از قبل خبر نمی کند و در بیشتر موارد والدین حتی متوجه بالا رفتن دمای بدن نوزاد خود نمی شوند و با دیدن تشنج در کودک تازه پی به تب در او می برند. از آنجا که تب در کودکان یکی از اساسی ترین دلایل تشنج است پس بهترین کاری که برای جلوگیری از تشنج می توان انجام داد پائین آوردن دمای بدن است. اگر متوجه شروع تب در کودکتان شدید پیش از آن که منجر به تشنج شود از داروهای تب بر و روش پاشویه یا کم کردن لباس کودک برای پائین آوردن دمای بدن او استفاده کنید.
برای انجام پاشویه لازم نیست حتماً پاهای کودک را پاشویه کنید. ممکن است پای کودک نه تنها داغ نباشد که سرد هم باشد. برای انجام پاشویه می توانید یک دستمال را با آب ولرم (دمای بین ۳۴ تا ۳۵ درجه) خیس کنید و آن را روی پیشانی، سینه و پشت کودک قرار دهید.
داروی تب بر مناسب برای کودکان نیز که توسط دکتر تجویز می شود به طور معمول استامینوفون خوراکی و یا اگر تب کودک بالا باشد شیاف تب بر کودکان است.
تب و تشنج در کودکان
برای جلوگیری از بازگشت تشنج چه کار کنیم؟
بعد از اولین تشنج کودکتان بهترین کاری که می توانید انجام دهید جلوگیری از تشنج دوباره است. با اینکه تشنج کودکتان ناشی از تب بوده اما داروی تب بر در جلوگیری از تشنج دوباره هیچ کمکی نمی کند. به همین دلیل پزشکان مغز و اعصاب برای جلوگیری از تشنج دوباره از دو طریق درمان استفاده م ی‌کنند: ۱) درمان مداوم ۲) درمان گاهگاهی.
درمان مداوم : در این روش از داروهای ضد صرع مانند فنوباربیتال استفاده می شود. ولی این روش درمان به چند دلیل چندان توصیه نمی شود. این داروها عوارض بسیاری دارند و با توجه به این که امکان عود دوباره تشنج بسیار کم است تجویز آن ها چندان توصیه نمی شود. همچنین تشنج ناشی از تب در صورتی که عود کند باز هم از نوع تشنج خوش خیم است. اما در مواردی متخصصان استفاده از درمان مداوم را توصیه می کنند:
اولین تشنج کودک در کمتر از یک سالگی او اتفاق بیفتد.
تشنج او از نوع پیچیده باشد و یا در یک روز چند تشنج داشته باشد.
سابقه صرع در خانواده کودک باشد.
کودک در معاینه عصبی نشانه های از اختلال رشد داشته باشد.
درمان گاهگاهی : اما روش دوم برای پیشگیری از عود تشنج استفاده از درمان گاهگاهی است. درمان گاهگاهی از طریق شیاف دیازپام صورت می گیرد. کودک باید بعد از تشنج اول به بیمارستان برده شود تا هم جلوی بروز تشنج بعدی گرفته شود و هم سایر دلایل و موارد تشنج از جمله مننژیت در مورد کودک بررسی شود.
نظرات