تشنج اختلالی در فعالیت الکتریکی مغز است. تشنج به صورت یک حمله عصبی خودش را نشان می دهد و بیانگر یک فعالیت شدید و غیرطبیعی در قسمتی یا تمام مغز است. به طور معمول تشنج با انقباض عضلانی، غش، شل شدن عضلات، پرش اندام ها، لرزش اندام ها، خیرگی چشم ها، تغییر مزه و بوی […]
تشنج اختلالی در فعالیت الکتریکی مغز است. تشنج به صورت یک حمله عصبی خودش را نشان می دهد و بیانگر یک فعالیت شدید و غیرطبیعی در قسمتی یا تمام مغز است. به طور معمول تشنج با انقباض عضلانی، غش، شل شدن عضلات، پرش اندام ها، لرزش اندام ها، خیرگی چشم ها، تغییر مزه و بوی چیزها و … نشان داده می شود. در واقع تشنج راهی است برای تخلیه الکتریکی امواج مغز که به طور معمول بین چند ثانیه تا چند دقیقه به طول می انجامد.
تشنج در کودکان به چه دلیل اتفاق می افتد؟
با این که تشنج می تواند به دلایل متعددی اتفاق بیفتد اما دلیل بروز تشنج در کودکان هنوز ناشناخته است. تشنج در کودکان به چند دلیل می تواند رخ دهد. متخصصان دلایل ابتلا به تشنج را در کودکان چند مورد می دانند:
تب یا گرمای زیاد
ابتلا به عفونت ویروسی یا ضایعات عصبی
صرع
سابقه فامیلی تشنج
عفونت هایی مانند مننژیت
مشکلات پیشرونده مانند فلج مغزی
ضربه به سر
اختلالات متابولیسمی
داروها
سموم
اختلالات عروق خونی
خونریزی مغزی
بسیاری از مشکلات شناخته نشده
حدود یک چهارم کودکان مبتلا به تشنج به برخی دیگر از اختلالات و بیماری ها نیز دچار هستند. این اختلالات شامل غش کردن، حبس نفس، وحشت و کابوس های شبانه، میگرن و اختلالات روانی می شود.
تشنج کودک می تواند دلیل بسیار ساده ای مثل تب داشته باشد و یا دلایل مهمی مثل بیماری آسفالیت (عفونت در بافت مغز). پس ایجاد تشنج در کودکان را به عنوان یک نشانه جدی مورد بررسی قرار دهید و حتماً با پزشک مغز و اعصاب مشورت کنید.
تشنج کودکان
تب، شایع ترین دلیل تشنج در میان کودکان
یکی از شایع ترین دلایل تشنج تب است. مغز کودک در فاصله سنی بین شش ماهگی تا پنج سالگی هنوز در برابر افزایش درجه حرارت مقاوم نشده و هرگونه تب و افزایش درجه حرارتی می تواند مغز را وادار به واکنش کند. این اتفاق بیشتر در بین کودکان یک تا پنج سال منجر به بروز تشنج می شود. البته ممکن است کودکان زیر یک سال و بالای پنج سال هم در اثر تب به تشنج دچار شوند اما احتمال آن اندک است. اگر به هر طریقی دمای مغز از میزان قابل تحمل برای مغز بیشتر شود احتمال بروز تشنج در کودکان زیاد می شود. بنابراین کودکان باید از ایستادن طولانیمدت در زیر آفتاب اجتناب کنند. تشنج ناشی از تب به محض اینکه مرتفع شود هیچ اثر طولانی مدتی بر روی ذهن کودک نگذاشته و برای آینده کودک نیز عوارض جانبی نخواهد داشت.
از نبودن ویروس های عفونی در بدن کودکتان مطمئن شوید
عامل دیگری که می تواند منجر به تشنج در کودکان شود ابتلا به عفونت های ویروسی و ضایعات مغزی است. در صورتی که کودکی دچار تشنج شود باید از لحاظ وجود عفونت در اندام های مختلفش مورد آزمایش قرار گیرد. عفونت می تواند گوش، ریه، گلو، پرده های مغزی یا دیگر بافت های عصبی را درگیر کند. بنابراین بیماری مننژیت و آسفالیت که در آن ها پرده مغزی و بافت های مغزی دچار عفونت می شوند نیز می توانند باعث بروز تشنج شوند. از بروز تشنج در کودکتان به سادگی نگذرید و تمام احتمالات جانبی را بررسی کنید.
صرع
بیماری صرع یک اختلال در رد و بدل شدن امواج الکتریکی مغز است که منجر به تشنج می شود. تشنج های بیماری صرع حالت تکرار شونده دارند و ممکن است تحت تأثیر عواملی مثل استرس، بی خوابی، گشنگی و یا نورهای چشمک زن بیشتر شوند. طبق گفته ی متخصصان، بیماری صرع ۹۵ درصد مواقع قابل درمان است اما ممکن است درمان دیر هنگام این بیماری اثرات مخربی بر روی بافت مغزی کودک باقی بگذارد.
تشنج می تواد عارضه بیماری های دیگری باشد
آسیب مغزی ناشی از وارد شدن یک ضربه به سر کودک هم می تواند باعث ایجاد تشنج شود. همچنین افت قند خون، مسمومیت دارویی و کمبود بیش از حد برخی مواد مغذی در بدن می تواند از دیگر عوامل تشنج به حساب بیاید.
تشنج در کودکان
انواع علائم
مشهودترین علامت تشنج، تکان های عمومی بدن است. کودک دچار پرش های ریتمیک و اسپاسم عضلانی شده و در برخی موارد دچار اختلالات تنفسی شده و چشم های او می رود. پس از بروز تشنج معمولاً کودک خواب آلوده و گیج بوده و چیزی به یاد نمی آورد. این گروه از علائم با تشنج گراندمال (عمومی) و تشنج همراه با تب مشترک است.
کودکان مبتلا به تشنج غایب (صرع خفیف) داری علائم کاهش هوشیاری و چشمک زدن هستند که سریع شروع شده و به سرعت خاتمه می یابد. حرکات تشنجی وجود ندارد. این کودکان بلافاصله پس از تشنج می توانند به کارهای خود ادامه دهند.
حرکات مکرر مانند جویدن، صداهای لب یا دست زدن که پس از گیجی ایجاد می شود در کودکان مبتلا به اختلالات تشنج شایع بوده و به تشنج پیچیده جزئی معروف است.
تشنج جزئی معمولاً فقط یک گروه از عضلات را در برمیگیرد که دچار اسپاسم و حرکات تشنجی می شوند. اسپاسم ممکن است از یک گروه از عضلات به گروه دیگر منتقل می شود که به آن تشنج رونده (مارس) گفته می شود. کودکان مبتلا به این نوع از تشنج ممکن است رفتارهای شدید در خلال بروز تشنج انجام داده و ممکن است بروز تشنج را به یاد آورند یا به یاد نیاورند.
تشخیص
اگر کودک مبتلا به تشنج باشد، پزشکان برخی از معاینات فیزیکی و بالینی را انجام می دهند. آن ها از والدین در مورد سوابق خانوادگی تشنج پرسش هایی خواهند کرد. نوار مغزی (که در آن امواج مغزی با استفاده از قرار دادن سنسور روی جمجمه ضبط می شوند) برای بررسی و ارزیابی فعالیت های الکتریکی غیرعادی در مغز انجام می شود. نوار مغزی زمانی که نوزاد یا کودک خوب و بیدار است انجام می شود.
پزشکان برخی دیگر از آزمایش ها را برای تشخیص دلایل به کار می برند که برخی از آن ها عبارتند از:
اندازه گیری سطح اکسیژن خون، با استفاده از متصل کردن سنسور به انگشتان دست (پالس اکسیمتری) برای تشخیص پایین بودن سطح اکسیژن
آزمایش خون برای اندازهگیری میزان قند (گلوکز)، کلسیم، منیزیم، سدیم و مواد دیگر برای تشخیص اختلالات متابولیسمی
اسپینال تپ (پونکسیون کمری) برای نمونه برداری از مایعات اطراف مغز و نخاع (مایع مغز نخاعی) که برای تشخیص عفونت های مغزی و اختلالات دیگر مورد آزمایش قرار گیرد.
کشت خون و ادرار برای تشخیص عفونت
تصویربرداری از مغز مانند توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) یا در برخی موارد سونوگرافی برای بررسی بدشکلی مغز، خونریزی و آسیب های ساختاری دیگر در بافت مغز (برای مثال آسیب هایی که به دلیل سکته مغزی ایجاد شده اند).
علائم تشنج در کودکان
درمان
درمان عموماً بر علت تمرکز دارد. برخی از کودکان برای کنترل تشنج باید دارو (داروهای ضد تشنج) مصرف کنند.
نظرات